بازار مسکن در تاجیکستان متاثر از عوامل متعددی بوده و این مملکت همچنان یکتا از فقیرترین کشورهای جهان در مقوله مسکن پسندیده محسوب می‌شود. کشور تاجیکستان، گرد از مهمترین کشورهایی است که در مسیر جاده تاریخی ابریشم قرار دارد. این کشور آسیای میانه، به خصوص از سال 1999 میلادی تاکنون از تهیدستی- نداری مسکن رنج می‌برد و ملت و دولت این کشور به تعقیب تامین مسکن مناسب و با کیفیت هستند. تاجیکستان، در ضمن گرد از فقیرترین کشورهای جهان پس از فروپاشی همبستگی جماهیر شوروی محسوب می‌شود به طوری که بیش از 50 درصد جمعیت این مملکت پایین خط فقر با درآمدی کمتر از 2 دلار در روز حیات می‌کنند.
وضعیت کلی بازار مسکن تاجیکستان
یکی از دشواری ها پرشمار این کشور، محدودیت منابع مالی است ضمن اینکه سالیان سنه منازعه با جنگ درونی و تنزل اقتصادی، سبب تضعیف بیشتر شرایط اقتصادی و افت استانداردهای حیات در تاجیکستان شده است.
در نتیجه، با کاهش استانداردهای حیات و کمبود منابع مالی در دسته خصوصی و همینگونه بودجه‌های ناکافی دولتی سبب تهیدستی- نداری مسکن در این کشور اخیر استقلال یافته شده است.
کمبود بودجه‌های دولتی مایه شده لغایت دولت نتواند خدمات کافی را به خصوص در دسته مسکن ارائه کند ضمن اینکه بخش خصوصی نیز بودجه و سرمایه کافی برای تامین مسکن در برگزیدن نداشته باشد. در حال حاضر، این مملکت بر اساس آخرین برآوردهایی که در سال 2013 میلادی منتشر شده، دارای 1.23 میلیون واحد مسکن است.
کمبود مسکن در تاجیکستان به حدی جدی است که به ازای هر 1000 نفر 110 یکتا مسکونی در دسترس است که این نرخ پایین‌ترین حد ممکن در بین کشورهای اروپایی و آسیای متوسط محسوب می‌شود.
ارزان‌ترین بازار مسکن در آسیای میانه
بازار مسکن در تاجیکستان، ارزان‌ترین بازار مسکن آسیای متوسط و اروپای شرقی است. بها منزل در تاجیکستان و بها یک متر چهارگوش مسکن در کشورهای همسایه تاجیکستان نه تنها بالاتر است بلکه روند افزایشی در پیش دارد. به عنوان مثال، قیمت یک متر چهارگوش مسکن در ازبکستان از 533 دلار الی 800 دلار متغیر است.
در قرقیزستان نیز بها مسکن از 650 لغایت 800 دلار و در قزاقستان از 1000 لغایت 1200 دلار نوسان دارد. این درحالیست که بها مسکن در تاجیکستان طی سال‌های اخیر نه فقط رشد نکرده، بلکه روند کاهشی نیز داشته است. بها یک متر مربع آپارتمان در تاجیکستان که لغایت چند سنه قبل بین 550 الی 800 دلار بود، الان چیزی حدود 350 الی 800 دلار است که این قیمت‌ها عمدتا متاثر از نوسانات قیمت سیمان و دیگر ساختمایه ها تعیین می‌شود.
چالش‌های مسکن در تاجیکستان
جمهوری تاجیکستان، کشوری کوهستانی است که دشواری ها ویژه خود را به جهت اسکان شهری و روستایی، شکل دهی ساختار پیرامون حیات و همینطور ساخت و ساز واحدهای مسکونی داراست.
حدود 50 درصد از خانه‌های موجود در تاجیکستان در خلال سال‌های 1960 لغایت 1970 میلادی احداث شده‌اند که این خانه‌ها اکنون به شدت فرسوده شده و دربایستن به بازسازی بنیادی دارند.
حل این کاستی ها زیاد سخت است ضمن اینکه بلاخیز بودن این کشور، تقسیم زیادی از زمین‌های موجود را غیرقابل استفاده کرده است. به همین علت این کشور با کمبود زمین کافی برای ساخت و ساز روبرو است. در تاجیکستان فقط 62.6 میلیون متر مربع زمین جهت احداث ملک موجود است در حالی که احتیاج سرانه به زمین برای ساخت مسکن در این کشور 8.5 میلیون متر مربع است.
این درحالیست که به ازای هر 1000 نفر جمعیت این کشور تنها 110.7 یکتا مسکونی وجود دارد که این شمردن شدت کمبود مسکن را در تاجیکستان به نکوداشتن پرتو می‌دهد. در ضمن باید به آمار فوق این را هم اضافه کرد که میانگین فضای مورد نیاز برای هر تن 18 متر چهارگوش است و به طور میانگین در هر یکتا آپارتمانی 7 نفر حیات می‌کنند و این امر شاهد نوسان بها مسکن در تاجیکستان است.
آن نوع که به نظر می‌رسد، بازار مسکن تاجیکستان جوابگوی ارائه استانداردهای حداقلی حیات برای ملت این مملکت نیست و دولت نیز در تامین مسکن اجتماعی زیاد ناکارآمد بوده است. ازسوی دیگر، بها زیاد بالای مسکن در مقایسه با درآمد ذیل ملت وضعیت بدمسکنی را در این کشور تعمیق کرده است.
مسکن اجتماعی ناکافی و ناکارآمد در کشور تاجیکستان
مسکن اجتماعی ناکافی و ناکارآمد نیز یگانه سایر از پیامدهای بازار اسقاطی مسکن در تاجیکستان است. در دوره شوروی سابق، دولت در آن موعد برای اقشار آسیب‌پذیر جامعه مسکن تامین می‌کرد با این تفاوت که مالکیت این خانه‌ها کماکان در گزین کردن دولت بود و ساکنین این خانه‌ها توانا به فروش آن نبودند.
دولت شوروی سابق وانگهی رئیس تامین خدمات شهری ارزان‌تر و هرگونه تعمیرات و بازسازی رایگان خانه‌های اقشار آسیب‌پذیر بود. اما با فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی، دولت تاجیکستان این خدمات را متوقف کرد و کشور مقارن وارد جنگ درونی شد. فقط کاری که دولت کرد این بود که در سنه 2008 میلادی لغایت حدی سخت مسکن را در دستور پیشه پیمان دهد.
هم‌اکنون، برنامه‌های مسکن اجتماعی موجود در تاجیکستان، با آنچه که در دولت شوروی پیشین ارائه می‌شد زیاد متفاوت است و دولت کنونی مسکن اجتماعی را با هدف کرایه تامین نمی‌کند بلکه این گونه مسکن با منظور فروش با قیمتی پایین‌تر از بازار ارائه می‌شود.
شرکت khukumat نیز به تازگی ساخت مسکن اجتماعی را در دوشنبه پیش درآمد کرده و در سنه 2012 میلادی نیز شهرداری این شهر شرکتی را به منظور احداث خانه‌های ارزان راه‌اندازی کرد که این خانه‌ها در زمین‌های اعطایی ازسوی دولت احداث می‌شوند.
این خانه‌ها با قیمت پایه هر متر چهارگوش 500 الی 600 دلار ارائه می شوند. بها ملک به طور کلی در دوشنبه، پایتخت تاجیکستان کران فاصل سال‌های 2014 لغایت 2015 افت محسوسی داشته به طوری که قیمت یک آپارتمان دو خوابه در سنه 2014 میلادی 40 هزار دلار بوده درحالیکه در سنه 2015 به 35هزار دلار تفریق یافته است.
تسهیلات و برنامه‌های حمایتی دولت برای مسکن
بسیاری از خانواده‌های تاجیک در شرایط دشوار اقتصادی به سر می‌برند، زیرا عملا به منابع تامین مالی و وام مناسب دسترسی ندارند.
همکاری میانی بنیاد خیریه Habitat تاجیکستان و موسسات تامین مالی خرد، باعث شده الی حدی این خلا پر شده و وام‌های محدودی برای خرید مسکن توسط اقشار آسیب‌پذیر تامین شود. این وام‌ها اغلب به زنان بدون قیم اعطا می‌شود و سازندگان و معماران خیر و داوطلب نیز در پیشبرد این اهداف کمک می‌کنند.
همچنین، به تازگی بانک آلمانی «کردیت آنستالت»، وامی به ارزش 7 میلیون یورو برای تامین مسکن در مناطق روستایی تاجیکستان گزین کردن دیتا است.
این قرارداد همکاری در جهت پیشبرد پروژه توسعه سیستم تامین اعتبارات شعور تاجیکستان امضا شد که در آن موسسات اعتباری اروند و ایمون اینترنشنال، FMFB تاجیکستان و Eskhata بانک حضور دارند.
منبع : numbeo.com
